Lotte de Haan is social designer, coördinator Sociaal Welzijn bij Afdeling Buitengewone Zaken en BNO-bestuurslid. Ze staat bekend om haar empathische, toegankelijke houding, haar betrokkenheid bij mensen in uiteenlopende situaties, en haar vermogen om complexe maatschappelijke systemen (zoals zorg of burgerparticipatie) kritisch te onderzoeken en te verbeteren.
In haar werk combineert ze kwalitatief onderzoek, co-creatie, experiment én ontwerp om interventies te ontwikkelen die echt aansluiten bij mensen. Binnen de BNO draagt haar expertise bij aan de versterking van social design als vakgebied, en als bestuurslid participeert ze actief in besluitvorming rond maatschappelijke ontwerppraktijk.
Hi, kun je jezelf voorstellen?
“Tuurlijk! Ik ben Lotte de Haan, sociaal ontwerper bij Afdeling Buitengewone Zaken. Ik werk graag op het snijvlak van welzijn en ontwerp: wat hebben mensen écht nodig om zich goed te voelen? Samen met de mensen waar het om gaat, onderzoeken en ontwerpen we oplossingen. Ik doe af en toe ook nog projecten vanuit mijn eigen praktijk en geef ik les op Design Academy Eindhoven. Daar daag ik de studenten uit om verbinding te maken met de buitenwereld en te ontwerpen vanuit wensen en behoeften in de samenleving.”
Wat heeft je gemotiveerd om lid te worden van ons Algemeen bestuur?
“Allereerst vond ik het een hele eer om mee te denken over wat ‘goed’ is voor ontwerp, en specifiek voor ontwerp in Nederland. Ik zag het als een kans om daar veel van te leren en mijn enthousiasme voor het vak nog verder aan te wakkeren. Het helpt ook om meer te leren van andere ontwerpdisciplines, die toch zo anders zijn dan het mijne (sociaal ontwerp), en om te beseffen hoeveel verschillende belangen er spelen — bij uiteenlopende ontwerpers en de posities die zij bekleden (van zzp’er tot directeur van een groot bureau). En als kers op de taart leer je ook nog eens alle OG’s van de Nederlandse ontwerpwereld kennen.”
Sinds deze zomer heb je binnen het bestuur de nieuwe portefeuille duurzaamheid onder je hoede. Waarom past dit onderwerp zo goed bij jou?
“Voor mij betekent duurzaamheid veel meer dan alleen ‘groen’ of klimaatneutraal werken. Het gaat over ontwerpen die blijvend van betekenis zijn – die een positief effect hebben, lang nadat de ontwerper het project heeft losgelaten. In onze snelle maatschappij, waarin vaak tijd en geld de boventoon voeren, zie ik het als een uitdaging om juist oog te houden voor het grote geheel, en om daar ook gezamenlijk tegenwicht aan te bieden.
Daarnaast ben ik nieuwsgierig naar de vraag hoe we kennis en know-how binnen het ontwerpveld kunnen verduurzamen. Waar wetenschappers op elkaar voortbouwen en elkaar citeren, zie ik dat ontwerpers er een handje van hebben om alles opnieuw te doen, deels is dat nodig voor het proces en praktijk maar soms ook niet.
Foto: FysiekFabriek | Zorgverlener Iris, deelnemer Bianca en maker Nicola van Object Density werken aan Bianca's warmtevest
Ik geloof dat we veel kunnen winnen door daarin meer samen te werken, van elkaar te leren, misschien zelfs van elkaar te kunnen gebruiken en samen verantwoordelijkheid te nemen voor een vakgebied dat waarde blijft toevoegen.”
Welke urgente uitdagingen of vraagstukken hoop je zelf actief aan te pakken binnen het bestuur?
“Ik wil me inzetten voor het vraagstuk hoe duurzaamheid echt een fundament kan worden van ontwerp – niet als apart thema, maar als vanzelfsprekendheid. Dat het ondenkbaar wordt om níet duurzaam te handelen en dat we samen voorbij de haast van alledag kunnen en durven stappen.
Vanuit mijn achtergrond in sociaal ontwerp wil ik ook de mogelijkheden voor verduurzaming onderzoeken wat betreft het proces. Niet alleen de uitkomsten moeten duurzaam zijn, maar ook het proces zelf: hoe kunnen we co-creatie en sociaal onderzoek zo vormgeven dat deelnemers er energie van krijgen, zich ontwikkelen en er wellicht zelf sterker uitkomen? Een soort regeneratief sociaal ontwerp, waarin het proces minstens zo veel waarde creëert als het resultaat.”
Foto links: Marieke en haar hulphond Bolan | Foto rechts: Han en Stan testen Han's Schans
Welk ontwerp of project van jou zou iedereen moeten kennen?
“Voor mij is dat echt FysiekFabriek – ontwikkeld in samenwerking met ontwerper Aurore Brard en zorgorganisatie Fokus.
FysiekFabriek is een co-creatief programma waar mensen met een fysieke beperking samen met makers uit de buurt hulpmiddelen op maat ontwikkelen. Van een slimme regenjas tot een cookiemachine voor je hulphond, en van een draagbare oprij-plank tot een hands-free camerastatief: oplossingen die anders niet in de winkel verkrijgbaar zijn, heel kostbaar zijn, of waarvoor mensen niet in ‘aanmerking’ komen omdat deze oplossingen niet noodzakelijk zijn om in leven te blijven en ze dus niet vergoed krijgen.
Door het programma leren mensen met een fysieke beperking meer over het maakproces en de keuzes die daarin gemaakt worden en makers leren meer over je kunnen inleven - in een niet gemiddeld leven.”