Volhouden! Dat is wat Rutte ons voorhield deze week, en dat is wat we doen. De eerste chaos voorbij en al wat gewend aan binnenwerelden die buitenwerelden moeten vervangen. Sommige agenda’s raken angstaanjagend leeg. Andere raken volgeboekt met virtuele leads voor opdrachten, virtuele meetings, debatten, trainingen, thuislessen en soms ook nog ontmoetingen voor de pret.
Die pret blijkt pure brandstof, dopamine waarop we weer een tijdje voort kunnen om goed werk te blijven leveren. Want volhouden is het herhalen van gewenst gedrag, en dat lukt niet alleen door wilskracht en bewuste zelfbeheersing maar vooral ook door af en toe iets leuks tussendoor en het belonen van jezelf.
Die vrolijke foto hierboven is van 8 april, toen het BNO-team mij verraste met virtuele slingers, gezang en levensechte bloemen. Daarna gingen we snel over tot de orde van de dag. We bespraken onze inventarisaties per telefoon en mail en over wat ze opleveren aan inzichten over hoe jullie varen. Hoe we onze trainingen, Young Alumni-bijeenkomsten, BNO Start, regio- en andere platforms aan het omkatten zijn naar digitale alternatieven, en hoe dat valt. Wat het karakter is van de adviesvragen die binnenkomen. We hadden het over de lobby en over onze aanvullende communicatieplannen. Gelukkig horen we terug dat jullie blij met ons zijn. Daar doen we het voor!
Ondertussen worden allerlei winst- en verliesrekeningen opgemaakt. Het verlies is evident. Wereldwijd, op alle denkbare niveaus, vanuit allerlei perspectieven. Dat weten we en we voelen het, nu al of later. We kunnen het niet wegdenken, we moeten ons er op voorbereiden. Ontwerp en ontwerpers zitten verwikkeld in allerlei ketens. In die ketens valt werk stil, opdrachten worden uitgesteld of gecanceld. Als iets kan helpen is het werk, opdrachten die doorlopen of weer toenemen. Dat vooral bepleiten we dus, naast dat we ons sterk maken voor noodmaatregelen die omvallen moeten voorkomen. Als je het nog niet deed: maak scenario’s en bijbehorende begrotingen: best case, basic case, worst case!
Natuurlijk is het te vroeg en te penibel om het over winst te hebben. Maar toch. Er zit enige winst in tijd voor reflectie, experimenteren en spelen: allemaal zaken die creatieve processen versnellen en verbeteren. Er is meer tijd en rust als veel dingen niet mogen, en als we niet meer kunnen rennen van hot naar her. Winst is ook dat we ons bewuster worden van wat je het best alleen kan doen en wat je juist samen moet (waar) maken. Dat slaat op de relatie tussen individuen en gezinnen, tussen individuen en teams, tussen individuen en grotere verbanden als beroepsorganisaties, politieke partijen etc. Maar vooral schuilt er ook potentiële winst in een crisis die ons dwingt fundamenteel na te denken over de wereld waarin wij (willen) leven.
Merlijn Twaalfhoven pleitte onlangs voor het ontwikkelen van ‘onzekerheidsvaardigheid’, voor het heruitvinden van de wereld en onszelf. Ik denk om te beginnen heel praktisch aan het vormgeven van ruimten, producten en diensten binnen de anderhalve-meter-economie. Ik denk aan allerlei nieuwe vormen van communicatie, aan middelen en systemen die nodig zijn om gedrag te veranderen, zorg te verbeteren, onderwijs vooruit te duwen, die ongewisse maar onvermijdelijke toekomst in.
Madeleine van Lennep