Wat maakt dit project zo bijzonder?
“Free the Map is een boek dat fungeert als een pleidooi en call-to-action voor nieuwe vormen van cartografie. De kaart dient als een visueel narratief van de wereld, waarbij het onze verbeelding voedt en onze perceptie van de wereld vormgeeft.
In de afgelopen jaren hebben we actief gezocht naar voorbeelden van alternatieve kaarten en projecten, gemaakt door cartografen, illustratoren, ontwerpers en kunstenaars. Daarnaast hebben we cartografen en ontwerpers uitgenodigd om briefings (Maplabs) te schrijven voor een breder publiek. Deze zijn vrij toegankelijk via de door Janine Zielman ontworpen website. Het boek is geschreven door Prof. Henk van Houtum (hoogleraar Cartografie, Geopolitiek en Migratie aan de Radboud Universiteit).”
Wat was het doel van het project, en hoe draagt het ontwerp bij aan het bereiken ervan?
“Het doel van het boek is om het perspectief op cartografie open te breken voor een breed publiek. Cartografie en wetenschap zijn complexe talen, maar ze zijn alledaags. Om een verhaal toegankelijk te maken voor een breed publiek, is een heldere visuele beeldtaal nodig, die tastbaar en begrijpelijk is.
Als ontwerpstudio zijn we ons bewust van een (eenduidig) vormgegeven wereldbeeld en de macht en kracht van visualisatie en beeldtaal. We willen het eenduidige cartografische perspectief en zijn oorsprong bevragen, en tegelijkertijd nieuwe vormen en visualisaties stimuleren. Het laatste deel van het boek bevat Maplabs, bedoeld om te inspireren en opdrachten te geven om actief aan de slag te gaan met verhalen en cartografie.”
Kun je iets vertellen over het (ontwerp)proces?
“Tijdens de COVID-19-pandemie hebben we een artikel geschreven met de titel ‘Een Utopia (morgen is alles beter, slechter of even goed, alles kan ontworpen worden)’ voor het Design Platform Arnhem. Het artikel behandelt het concept van maakbaarheid. Door de lockdown(s) zijn we gaan speculeren over mogelijke scenario’s bij het versoepelen van de maatregelen. Ook zagen we dat er via sociale media op grote schaal nieuwe wereldbeelden werden gedeeld.
Foto: De Vormforensen: Anne-Marie Geurink en Annelou van Griensven | Fotograaf: Medea Huisman
De crisis bood ons een kans om een nieuwe en betere wereld te creëren. We beseften ons meer dan ooit dat er niet zoiets bestaat als neutraal design. Door ‘The politics of design’ van Ruben Pater werd ons duidelijk dat de Mercatorkaart leidend is voor hoe we de wereld zien en hoe die aan ons wordt gepresenteerd.”
Waren er meevallers, valkuilen of tegenslagen bij dit project?
“Het blijft spannend om met eigen initiatieven recht te doen aan het verhaal en een publiek te bereiken. Wanneer je kruisbestuiving opzoekt en als ontwerper in andere domeinen terechtkomt, loop je het risico af te dwalen in alles wat er te lezen en te zien is. Daarom zijn we enorm dankbaar voor alle samenwerkingen.
Dankzij nai010 Publishers kon het boek goed worden gedistribueerd en kreeg het een internationaal bereik. We hadden niet eerder zo met een uitgeverij gewerkt, dus dit was in het begin spannend. We zijn verheugd te melden dat binnen een maand al ruim 60% van de oplage is verkocht.
Het project heeft uiteindelijk veel meer tijd gekost dan we hadden ingecalculeerd. Vanaf het initiële idee tot aan het aanvragen van subsidies, het creëren en verzamelen van content, het schrijven, het voeren van redactie, het ontwerpen, het begeleiden van het drukwerk, het uitgeven en het verzorgen van publiciteit. Het zijn allemaal processen die inmiddels bekend zijn, maar toch altijd weer een ander verloop hebben.”
Zijn jullie tevreden over de ontwikkeling van jullie bureau en hebben jullie tips voor andere ontwerpers?
“Onze studio maakt een groei door waarbij we ons steeds verder specialiseren in het ontwikkelen van identiteiten, boeken, campagnes en websites met een lage ecologische voetafdruk. Door ons te richten op onze interessegebieden binnen duurzame en sociale organisaties en bedrijven, krijgen we samenwerkingsmogelijkheden die goed bij ons passen.
Afgelopen jaar heeft Annelou een aantal BNO-trainingen gevolgd die hebben bijgedragen aan het versterken van onze positionering en het benaderen van potentiële samenwerkingspartners en opdrachtgevers. Er wordt vaak gezegd dat ontwerpers en creatieven ondernemend zijn, maar niet per se ondernemers. Wij zijn ervan overtuigd dat wanneer je echt doet waar je in gelooft, je enthousiasme kunt ontwikkelen voor het ondernemerschap.”
Waar kunnen we jullie momenteel nog meer zien?
“Op dit moment werken we voor ArtEZ Press aan een nieuwe publicatie waarin theater en technologie samen komen. Ook werken we samen met Laura de Grave aan een nieuw project over seizoensgebonden producten. Uiteraard liggen er nog meer mooie projecten in het verschiet waar we iedereen graag van op de hoogte houden via onze nieuwsbrief of website.”