Het auteursrecht over een portret ligt bij jou als maker, tenzij je dit hebt overgedragen. De persoon die herkenbaar is afgebeeld heeft portretrecht. Portretten van personen mag je niet zomaar publiceren. Om verschillende redenen kunnen mensen namelijk bezwaar hebben tegen gebruik van hun portret en als er sprake is van een zogenaamd ‘redelijk belang’ kan een geportretteerde zich tegen publicatie verzetten.
Iemand kan er een persoonlijk belang bij hebben om niet schaars gekleed, dansend in een discotheek afgebeeld te worden. Maar iemand kan ook een commercieel belang hebben, dit noemen we verzilverbare populariteit. Bijna iedereen, bekend of onbekend, kan zich verzetten tegen gebruik van zijn of haar portret voor gebruik in reclame. Omdat het belang kan wisselen afhankelijk van de context waarin het portret wordt gebruikt, kun je voor de zekerheid dus beter altijd toestemming vragen. Bij een officiële portretfoto is altijd toestemming nodig. Toestemming en het doel kun je vastleggen in een toestemmingsverklaring of quitclaim.
Hoewel bij publicatie van portretten van bekende personen ook om andere redenen een rol kunnen spelen, zoals nieuwsgaring en vrijheid van meningsuiting, moet je hier ook mee oppassen. Een foto van een Nederlandse topvoetballer die een doelpunt maakt mag zonder zijn toestemming de volgende dag in de krant worden geplaatst. Maar dezelfde foto mag je niet zonder toestemming van de voetballer (én van de fotograaf) gebruiken op commerciële producten als agenda’s of dekbedovertrekken.
Let ook op met het gebruik van foto’s van stockbureaus: meestal zijn alleen de auteursrechten van de maker door stockbureaus geregeld, toestemming van de afgebeelde personen niet. Bedenk dus altijd of die persoon een redelijk belang kan hebben. En een laatste tip: natekenen of met een lookalike werken verandert niets aan dit verhaal; ook dan kan er sprake zijn van inbreuk op portretrechten.