Laurens Vreekamp (voorzitter)

Naam bureau: Future Journalism Today 

Discipline: Service- en experience design 

Wat heeft je gemotiveerd om je aan te sluiten bij de werkgroep?

“Om een breder beeld te krijgen van de potentie van AI-toepassingen voor verschillende ontwerpdisciplines en om eerlijk en realistisch te kunnen schetsen welke gevaren er zijn, welke gevolgen dat heeft voor wie, en wat nu daadwerkelijk een bedreiging vormt voor designers.”

Zijn er uitdagingen of vraagstukken waarvan je hoopt dat de werkgroep ze zal behandelen? 

“Een van de vraagstukken die ik belangrijk vind, is ‘waardering van ons werk’ in de context van AI - zowel letterlijk als figuurlijk. Het zal in sommige situaties een uitdaging zijn om niet in de val te trappen en AI te zien als tool voor efficiënter werken of als productiviteitsgereedschap. Met workshops, discussies en presentaties over AI kunnen we onze kennis uitbreiden, inspiratie opdoen en ons beter voorbereiden op gesprekken met anderen in het werkveld.” 

Wat hoop je dat de werkgroep bewerkstelligt? 

“Dat we met de werkgroep voorbijgaan aan de discussie of AI creatief kan zijn of niet. En dat ieder BNO-lid dat zich verdiept in AI een genuanceerd en geïnformeerd ‘ja’ of ‘nee’ tegen AI-toepassingen kan zeggen wanneer dat van haar/hem verlangd wordt.” 

Petra Vonk

Naam bureau: Studio Petra Vonk

Discipline: Textielontwerp

Wat heeft je gemotiveerd om je aan te sluiten bij de werkgroep? Maak je op dit moment gebruik van AI-tools?

“Ik gebruik AI-tools om inspiratie op te doen voor het schrijven van teksten over mijn werk. Ik herschrijf de gegenereerde tekst altijd volledig, waardoor het uiteindelijk toch mijn eigen handschrift draagt. Ervaring met het maken van AI-gegenereerde beelden, heb ik nog niet. Ik ben van mening dat een ontwerper zich altijd moet afvragen waar zijn of haar inspiratie- en de daaruit voortkomende ontwerpen vandaan komen. Daarbij trek ik in twijfel in hoeverre een AI-ontwerp nog het eigen idee van een ontwerper is en of het bestaansrecht heeft.”

Zijn er uitdagingen of vraagstukken waarvan je hoopt dat de werkgroep ze zal behandelen?

“Ik maak me wel zorgen over de manier waarop data nu gegenereerd wordt, en de mogelijke etnische en sociale gevolgen van AI-tools. Er schuilt namelijk een risico in voor maatschappelijke ongelijkheid en het versterken van sociale stereotypen. Het is cruciaal dat ontwikkelaars van AI-systemen zorgen voor toegang tot onbevooroordeelde informatiebronnen, zodat de tool realistische en open-minded antwoorden kan geven. Bovendien is het energieverbruik van deze technologieën aanzienlijk, wat een belangrijk aandachtspunt vormt.”

Wat hoop je dat de werkgroep bewerkstelligt?

“Allereerst, hoop ik dat we de bewustwording over de consequenties van AI-gebruik vergroten, zowel de positieve als negatieve aspecten. Daarbij hoort het bieden van richtlijnen voor het effectief en verantwoord gebruik van AI, zodat ontwerpers begrijpen dat zij een essentiële rol spelen in het personaliseren van AI-gegenereerde content. Bijvoorbeeld door een eigen nabewerking toe te voegen om de kans op het schenden van auteursrechten te verminderen. Dit hangt echter ook sterk samen met de normen en waarden van de gebruiker. 

Ten tweede, wil ik onderzoeken of AI-programma’s, waar mogelijk, een ‘bronvermelding’ zouden moeten bijvoegen bij elke gegenereerde afbeelding of tekst. Dit zou transparantie bieden over de oorsprong van de gebruikte informatie. Bovenal ben ik van mening dat ontwerpers kritisch moeten nadenken over de oorsprong van hun inspiratie en de authenticiteit van hun creaties. Is het ontwerp werkelijk origineel en eigen?”

Robbert Smit

Naam bureau: Today

Discipline: Brand design

Wat heeft je gemotiveerd om je aan te sluiten bij de werkgroep AI x Design? Maak je op dit moment gebruik van AI-tools?

“Ik vind het erg sterk dat de BNO AI heel serieus neemt. Het gaat over de toekomst van creatie, ons vak. AI is een blijvend onderdeel en zal een steeds prominentere rol in ons dagelijks creatieve leven innemen. Ik voel me verantwoordelijk om dit aan te pakken en kennis op te doen. Maar ook samen met vakgenoten de - behoefte, - ethische en juridische kaders van deze nieuwe mogelijkheid te verkennen. Hierdoor wordt AI minder abstract en een enorme kans voor ons allen.

In onze studio experimenteren we volop met AI. Er zijn inmiddels verschillende projecten deels ontwikkeld met hulp van AI. De betreffende opdrachtgevers hebben we uiteraard hierin meegenomen. Spannend, maar ook zij voelen de urgentie en nieuwsgierigheid om dit te onderzoeken. AI werkt heel goed om een concept te visualiseren. Hoe beter je weet wat je wilt maken, hoe bruikbaarder de tool. Maar AI heeft ook nadelen en grenzen, het is bijvoorbeeld niet consistent.”

Zijn er uitdagingen of vraagstukken waarvan je hoopt dat de werkgroep ze zal behandelen?

“Net als bij het ontdekken van iedere techniek of spannende planeet moet alles onderzocht en besproken worden. A) Op beleidsniveau: De samenwerking die de BNO heeft omtrent dit thema met andere branches en platforms in Nederland. De samenhang met Europees beleid. Goede toegankelijke informatieontsluiting van de actuele kaders. B) Voor creatieven: cursussen, lezingen, platforms om deze nieuwe techniek beter te integreren. Voorkomen dat het een black-box blijft voor de (afwachtende) creatief.”

Wat hoop je dat de werkgroep bewerkstelligt? 

“Het laagdrempeliger maken van deze revolutie. Naast de gevaren ook vooral de kansen en mogelijkheden benoemen. Kaders en handvaten geven en tegelijkertijd inspireren. Ik zie daarom nu al de vele toekomstige BNO AI-trainingen vol enthousiasme tegemoet. Ik maak wel eens de grap dat met AI een einde komt aan het calvinistische spruitjestijdperk. Ik vermoed dat we een uitgesproken avantgardistisch decennium op alle vlakken tegemoet gaan. Of dat zo is… zal moeten gaan blijken.” 

Diana Vardanyan

Naam bureau: Sandenburg-DST

Discipline: 3D experience design

Wat heeft je gemotiveerd om je aan te sluiten bij de werkgroep? Maak je op dit moment gebruik van AI-tools? 

“Bij Sandenburg-DST erkennen we het belang van het omarmen van AI, zowel als een krachtige ontwerptool, als een waardevolle toevoeging aan onze projecten. Naast deze professionele motivatie heb ik ook een persoonlijke fascinatie voor AI. Deze heb ik ontwikkeld tijdens mijn studie aan de TU Delft waar ik AI heb leren kennen vanuit het perspectief van een onderzoeker.  

Als experience designer zie ik AI nu als een essentieel hulpmiddel waarmee ik kennis kan opdoen over verschillende thema’s en nieuwe vaardigheden kan ontwikkelen. Ondanks mijn liefde voor AI zie ik als gebruiker ook wat tekortkomingen. Ik mis een open dialoog tussen de technologische ontwikkeling van AI-tools en de gebruikerservaring. Daarom wil ik graag bijdragen aan deze dialoog, zowel als ontwerper als gebruiker.” 

Zijn er uitdagingen of vraagstukken waarvan je hoopt dat de werkgroep ze zal behandelen? 

“AI is iets waar we allemaal van zouden kunnen profiteren, maar de kennis over AI verschilt sterk per vakgebied. Je merkt dat ontwerpers bang zijn dat hun creativiteit straks wordt uitbesteed aan AI-tools, maar naar mijn mening doen we dan zowel de AI-tools als onszelf tekort. Wij denken vaak alleen aan Chat-GPT en Midjourney, maar er zijn nog talloze tools beschikbaar die ons kunnen helpen om te groeien en meer diepgang en kennis toe te voegen aan onze ontwerpen.  

Daarnaast is er ook veel spanning als het gaat om gebruik van AI en de auteursrechten. Voor ons als ontwerpers is het daarom extra belangrijk om ons te bewapenen met kennis over het veilig gebruikmaken van de AI-tools.”

Wat hoop je dat de werkgroep bewerkstelligt? 

“Ik hoop dat we samen met de BNO een dialoog kunnen opzetten tussen de ontwerpers (als gebruikers van AI-tools) en de ontwikkelaars van AI-tools. Daarnaast is het belangrijk om gezamenlijk AI te blijven verkennen en de mogelijkheden in kaart te brengen. Verder hoop ik ook dat wij samen met de BNO kunnen bijdragen aan het informeren van de ontwerpers, bijvoorbeeld over hoe het zit met de auteursrechten en waar de ontwerpers op moeten letten.”

Barry Schwarz

Naam studio: Addikt

Disciplines: Brand-, motion- en experience design

Wat heeft je gemotiveerd om je aan te sluiten bij de werkgroep? Maak je op dit moment gebruik van AI-tools?

“Ik heb eind jaren 90 het ontstaan van het digital design van dichtbij meegemaakt en de huidige AI-ontwikkelingen doen mij daar heel erg aan denken. Bij Addikt zijn we altijd al bezig met tech en innovatie, maar we kregen nu ook vragen van onze klanten over AI. Waar we voorheen alleen ChatGPT gebruikte voor basisteksten en Midjourney om te kijken wat er mogelijk was, gebruiken we AI nu ook echt als beeld generatie tool. Zo zijn we nu bezig voor een klant met het aanleggen van een gegenereerde beeldbank op basis van hun huidige fotografie database.”

Zijn er uitdagingen of vraagstukken waarvan je hoopt dat de werkgroep ze zal behandelen?

“Wij zijn vooral heel erg geïnteresseerd in de ‘ownability’ van werk gebaseerd op AI gegenereerd beeld. Hoe wordt het IP hiervan vastgelegd? Ook de ethische regelgeving rond het gebruik van AI is interessant. AI is slechts een tool en de gebruiker zal de toepassing gaan bedenken. Dus alles is mogelijk. Hopelijk kan de BNO een rol spelen in het sturen van deze discussies.”

Wat hoop je dat de werkgroep bewerkstelligt?

“Ik denk dat de BNO als beroepsorganisatie vooral de kansen van AI moet onderzoeken voor haar leden. Wellicht hebben we straks BNO-gecertificeerde AI-tools voor leden, die zonder juridische gevaren gebruikt kunnen worden (en misschien ook wel voor klanten).”

Bas Sala

Naam studio: Studio Bas Sala en Cloiq

Disciplines: Productontwerp, ruimtelijk ontwerp en service design

Wat heeft je gemotiveerd om je aan te sluiten bij de werkgroep?

“Omdat we veel ervaring hebben met AI en het ontwikkelen onze eigen AI-toepassingen leek het me leuk om aan te sluiten bij de werkgroep. AI biedt enorm vele mogelijkheden voor ontwerpers. Vanuit mijn eigen ervaring met AI kan ik de nieuwste ontwikkelingen in een breder perspectief zetten. Zowel technisch als vanuit een creatief oogpunt.”

Zijn er uitdagingen of vraagstukken waarvan je hoopt dat de werkgroep ze zal behandelen?

“Ik ben vooral gefocust op de 3d-toepassingen voor product ontwerp en ruimtelijk ontwerp. Hoe kunnen ontwerpers gebruik maken van AI? Wat voegt het aan het vak toe? Vanzelfsprekend zal het belang van IP-rechten een punt zijn waar we veel over zullen discussiëren. Persoonlijk denk ik dat op de lange duur een groot deel van de IP-rechten van creatieven zal verdwijnen. Of tenminste niet meer toegeschreven kunnen worden aan een individuele ontwerper of bureau. De vraag is dan hoe we daar als beroepsgroep mee omgaan? Wat wordt de rol van de ontwerper? Wat is de toegevoegde waarde van ontwerpers in een ontwikkel of creatief proces?”

Wat hoop je dat de werkgroep bewerkstelligt?

“Vooralsnog hoop ik dat de werkgroep nog wat groter wordt zodat meerdere disciplines ruim vertegenwoordigd zijn. Daarnaast hoop ik dat ze elkaar en de leden van de BNO kunnen inspireren met voorbeelden en handvatten van mooie toepassingen die elke ontwerper kan gaan gebruiken voor zijn beroepspraktijk.

Daarnaast hoop ik dat de werkgroep een actieve rol speelt in de bredere discussie over AI. Daarvoor acht ik het noodzakelijk dat zij ook positie kiest en op den duur ook onderwerpen gaat agenderen.”