Het Huis van Betekenis bracht tekenaars, schrijvers en filosofen samen om een graphic novel uit te werken over een vleesvrije samenleving. Via een crowdfunding-actie op voordekunst proberen ze voldoende fondsen te verzamelen om het boek te verwezenlijken. Onder de tien tekenaars bevinden zich B.Carrot en Gus Moystad. We vroegen ze om een woordje uitleg.
Vertel eens wat meer over het idee van De Vleesvrije Stad?
B.Carrot: "Mark Schalken, de initiatiefnemer van De Vleesvrije Stad, heeft een toegewijd groep mensen bij elkaar gebracht om aan dit boek te werken. Ik werd gevraagd om als tekenaar en redactielid mee te doen. Als redactie hebben we veel voorstudies gedaan. Vooraleer de tekenaars überhaupt zijn benaderd hebben we meerdere keer samen gezeten en gebrainstormd tot wij een stevig concept hadden: een 10 stappen plan richting een vleesvrije samenleving.
Toen hebben we mensen gevraagd om hieraan mee te werken: journalisten, schrijvers, filosofen en natuurlijk tekenaars. Om het inhoudelijk sterk en overtuigend te maken hebben we in duo’s gewerkt. Aan elk hoofdstuk dat een andere maatschappelijk onderwerp toelicht hebben een tekenaar en een redacteur samengewerkt."
"Het resultaat is een mooie mix van (strip)journalisme, voorspellingen en utopisch denken gepresenteerd in tien hoofdstukken"
Gus Moystad: "Het uiteindelijke resultaat is een mooie mix van (strip)journalisme, voorspellingen en utopisch denken gepresenteerd in tien hoofdstukken. Ondanks de uiteenlopende makers, ideeën en thema’s die wij aangekaart hebben is het boek toch een mooi, divers geheel geworden. Men kan alles van verhalen over politieke onrust rondom voedselbeleid, tot schetsen van diervriendelijk onderwijs, en research over communicatie met dieren lezen. Volgens mij heeft het iets voor iedereen!"
Hoe hebben jullie dat in de praktijk omgezet in jullie verhaal?
B.Carrot: "De thema’s werden door de makers gedeeld op basis van voorkennis, interesse en affiniteit. Samen met schrijfster Jolanda van Benthem heb het hoofdstuk Boer Zoekt Toekomst aangepakt. Door mijn vriend, een boerenzoon die een biologische tuinderij heeft, was ik al thuis in de wereld van biolandbouw, maar het grote thema 'boeren + toekomst' vond ik toch ingewikkeld, complex en gevoelig.
Het onderzoek en denkwerk kostte mij uiteindelijk meer tijd dan het schrijf- en tekenwerk zelf. Ik kan nu zeggen dat ik veel meer over het boerenleven en het verbouwen van voedsel in Nederland weet dan daarvoor. En meer dan ooit ben ik ook overtuigd van de veranderingen die erin moeten komen!"
"Het probleem is groter dan consumentenkeuzes."
Gus: "In mijn verhaal heb ik de taak op me genomen om een overzicht van de bio-industrie in zijn huidige vorm te weergeven. Aan de ene kant was ik geïnspireerd door het werk van Sue Coe, die met meedogenloos brutale tekeningen de gruwelijkheid van de bio-industrie decennialang heeft weergegeven. Aan de andere kant wilde ik graag begrip tonen voor mensen hun dieet en geen schuldgevoel geven door allemaal gruwelijke beelden te tekenen. Niet iedereen heeft evenveel mogelijkheid om een vegetarisch of veganistisch dieet te volgen. Bij de voedselbank heeft men bijvoorbeeld niet altijd een keuze. Het probleem is sowieso groter dan consumentenkeuzes.
Er is een disconnect tussen hoe genormaliseerd vlees en zuivel is in de cultuur en bedrijfssector. Aan de ene kant is er hoe goedkoop het aan ons wordt aangeboden, en aan de andere kant is er de kennis van hoe gruwelijk de bio-industrie eigenlijk is. Het kan soms voelen als twee aparte werelden, en dat gevoel onderzoek ik in mijn verhaal De Burger van je Dromen."
Wie doet er, behalve jullie, nog mee aan het boek?
Gus: "Er doen een heleboel getalenteerde en slimme mensen mee! De andere tekenaars zijn Timon Vader, Merel Barends, Leyla Ali, Bob Mollema, Eva Hilhorst, Nina Mathijsen, Hedy Tjin en Typex. Naast hen hebben verder dus ook een aantal schrijvers en filosofen meegedaan zoals Mina Etemad, Farhad Foroutanian, Jolanda van Benthem en Aetzel Griffioen. De redactieleden waren tenslotte B.Carrot, Mark Schalken, Albert Hennipman, Frans Willem Korsten en Eva Hilhorst."
Het initiatief gaat uit van Het Huis van Betekenis in Utrecht. Wat doen die precies?
B.Carrot: "Het Huis van Betekenis is een broedplaats en podium voor tekenaars en tekencultuur, gevestigd in Utrecht. Naast een werkruimte te zijn voor ruim vijftien tekenaars, biedt Het Huis van Betekenis ook werkshops en evenementen aan voor tekenaars en andere creatievelingen. Het is een unieke plek. In Nederland is er minder aandacht en ruimte voor tekenaars dan in België. Dit initiatief geeft ons de kans om met elkaar een tekencommunity te vormen. Er wordt niet alleen getekend voor het plezier. Het steunen en stimuleren van de verhalende kracht en de maatschappelijke waarde van tekenen is minstens zo belangrijk, net als de meerwaarde van uitwisseling en co creatie."
"Bijeenkomsten zoals Graphic Novel Weekend en De TekenClub staan er op de agenda, net zoals ook boekpresentaties en hands-on druk- en tekenworkshops. Het Huis van Betekenis is een redelijk jong initiatief. In 2018 werd het opgericht door Albert Hennipman en Mark Schalken. Vorig jaar hebben ze met Verbonden Verhalen voor het eerst een graphic novel uitgegeven over verschillende bewoners van de Utrechtse buurt Overvecht. Daar heb ik ook aan meegewerkt. De Vleesvrije Stad is de tweede graphic novel die hieruit voort komt."
Jullie hebben subsidies gekregen voor het boek, maar er is blijkbaar nog meer geld nodig om het project te realiseren?
Gus: "Dat klopt! Naast het feit dat alle tekenaars en schrijvers betaald moesten worden, kost het ook wat om het boek daadwerkelijk te drukken! We willen natuurlijk graag dat het boek zo ver mogelijk verspreid kan worden, dus zijn we nog aan het kijken wat de oplage kan worden. Dat hangt grotendeels af van hoe de crowdfunding-actie loopt. Tot nu toe is er heel positief op gereageerd en hebben we in een paar dagen het eerste doel bereikt! Nu kijken of we het 'stretch-doel' ook kunnen halen om de oplage te verhogen naar 1.500 exemplaren. Het is superfijn dat mensen hier zo positief op reageren en we hopen dat het nog even doorgaat!"
Wat zijn de beloningen als je deelneemt aan de crowdfunding-actie?
B.Carrot: "De beloningen hebben een dubbel functie. Ze stimuleren mensen om te doneren, en tegelijk zorgen voor het verspreiden en de verkoop van de boeken. Dat is uiteraard wat wij het alle belangrijkste vinden: dat het boek bij zo veel mogelijk mensen in handen komt! Bij een donatie van 25 euro of meer ben je een Boekenworm. Dan krijg je het boek opgestuurd. Doneer je 100 euro of meer? Dan ben je een Dierenvriend deLuxe! Dan krijg je twee gesigneerde exemplaren plus het mooie inpakpapier en je naam wordt in het boek vermeld. Voor slechts 15 euro meer (dus 115 euro) word je een Kiloknaller. Je krijgt 5 boeken opgestuurd. Dat is een hele mooie manier om het project te steunen en de boodschap van De Vleesvrije Stad te verspreiden.
Maar het eindigt hier niet. Bij een donatie van 375 euro of meer word je een Vleesvrijer. Je wordt bezitter van een unieke originele tekening uit het boek. Daarnaast ontvang je drie boeken, gesigneerd en met inpakpapier, en krijgt een naamsvermelding. En tenslotte is er nog de beloning voor de allerallergrootste Dierenhelden. Doneer je 750 euro of meer, dan komt er een tekenaar bij je langs om een portret van jou en een dier of van jouzelf als dier te maken. Alles is bespreekbaar in overleg. En natuurlijk neemt die drie gesigneerde boeken mee (en papier en naamsvermelding, …)."
Wanneer mogen we het boek verwachten?
B.Carrot: "Het boek wordt feestelijk gelanceerd op 7 mei in Pakhuis de Zwijger in Amsterdam. In samenwerking met deBuren wordt het boek en het thema dierenrechten / vleesvrije samenleving in een live-cast, dus online te volgen, gepresenteerd. Iedereen is welkom om mee te doen! En willen mensen het boek in handen hebben? Pre-order via voordekunst!"
Meer illustratie? Kijk dan op 30 mei naar de online Illustratie Biënnale, een event met interviews met illustratoren, exposities en publicaties. Of ga naar de website van de Illustratie Ambassade, een internationaal platform gewijd aan de kunst van illustratie, met speciale aandacht voor exposities, participatie en educatie.