Tekst door Ries Meertens.
Of je nu bureaupartner, éénpitter of medewerker bent, leiderschap is iets waar we allemaal mee te maken hebben. Het is echter niet iets waar de meesten van ons bewust mee bezig zijn. Samen met de BNO wil ik daar graag verandering in brengen. Mede op basis van jouw inbreng schrijf ik een column om tot inzichten te komen over dit alomvattende onderwerp, zodat jij meer grip krijgt op jouw leiderschap.
Emotionele intelligentie
In mijn vorige blog kon je lezen dat zelfinzicht en emotionele intelligentie (EQ) op zijn minst net zulke belangrijke factoren zijn voor effectief leiderschap als rationele intelligentie (IQ). EQ is het vermogen om je eigen emoties en die van anderen te zien en te interpreteren. Dat helpt je om op een verbindende manier samen te werken aan topprestaties. Een emotioneel intelligent leider is vervolgens ook in staat om zijn/haar leiderschapsstijl aan te passen aan personen en situaties, om zo tot goede resultaten te komen.
Situationeel leiderschap
Gedragswetenschappers Paul Hersey & Ken Blanchard ontwikkelden het model van situationeel leiderschap. Bij situationeel leiderschap stem je de mate van sturing en ondersteuning af op de mate van kennis, motivatie en vertrouwen van de medewerker. Zo onderscheiden we vier stijlen van leiderschap:
Sturend: de medewerker heeft weinig ‘taakvolwassenheid’.
Coachend: de medewerker heeft ervaring, maar de motivatie blijft nog achter.
Ondersteunend: er is sprake van ervaring en motivatie.
Delegerend: de medewerker is volledig zelfstandig en gemotiveerd.
Meer informatie over situationeel leiderschap vind je in vakliteratuur en op het internet, zoals hier.
Het nieuwe leiderschap
Organisatiepsycholoog en auteur Daniel Goleman onderscheidt zelfs zes leiderschapsstijlen (zie mijn voorgaande blog). Dankzij goed ontwikkelde emotionele intelligentie is een leider in staat om te bepalen welke stijl van leiderschap hij of zij toepast in uiteenlopende situaties. Dit draagt in positieve (en soms negatieve) zin bij aan het werkklimaat, de effectiviteit en het gedrag van de medewerkers. Goleman noemt dit het nieuwe leiderschap.
De zes stijlen die de leider kan toepassen om resultaat te bewerkstelligen:
Directief: aansturing van bovenaf. Deze stijl kan zinvol zijn in crisissituaties, maar heeft op de lange duur een negatief effect op de sfeer in de organisatie.
Visionair: neemt mensen mee in een visie voor de lange termijn. Deze benadering heeft een sterk positieve invloed op het werkklimaat.
Relatiegericht: is gericht op harmonie en verbinding. Deze stijl is goed voor teambuilding en stressvolle periodes en heeft een positieve impact op de stemming.
Democratisch: is gericht op consensus. De aanpak maakt gebruik van de input uit het team en heeft een positieve impact op het werkklimaat.
Competitief: is gericht op prestaties. Dit werkt wanneer snelle prestaties en motivatie nodig zijn. Op de lange duur is de uitwerking op de sfeer negatief.
Coachend: ondersteunt mensen in hun ontwikkeling en heeft daarmee een positief langetermijneffect op de bedrijfsresultaten.
Als je je wilt verdiepen in het onderwerp Nieuw Leiderschap, kun je in het boek ‘Leadership that gets results’ van Goleman een uitgebreid overzicht en toelichting op deze stijlen vinden. Daarnaast zijn er op het internet veel boeken, artikelen en video’s te vinden over dit thema.
Herken jij jouw voorkeursstijl? En welke stijlen hanteer je verder nog, bewust of onbewust?
Training Grip op Leiderschap
Wil je nog meer leren over leiderschap, leiderschapsstijlen zodat je kunt groeien als leider? Meld je dan aan voor de training Grip op Leiderschap, specifiek voor architecten en ontwerpers. De training wordt in het voorjaar (vier ochtenden vanaf 12 mei) georganiseerd in een samenwerking met BNA, BNO en Coaching Creative Companies.
Voor overleg over de training of vragen over leiderschap kun je ook contact met mij opnemen.
Dit was de laatste blog in de reeks ‘Leiderschap in een creatieve wereld’.