#Artikelen

17.03.2022

Work & Show: StudioSpass

Een rubriek met bijzonder werk van onze leden. Dit keer de multifunctionele, knalblauwe kunstspeeltuin Baltimore Bend in Almere Buiten van designstudio StudioSpass.


Wat maakt dit project zo bijzonder?

“Baltimore Bend is niet alleen een kunstwerk in de publieke ruimte, de vorm nodigt ook uit tot spel en interactie voor jong en oud. We vinden het een geweldige eer om een publiek kunstwerk te mogen te ontwerpen voor de gemeente Almere dat niet alleen bijzonder is om te bekijken, maar waar de inwoners ook zelf mee – en in – mogen spelen.

Veel van onze ontwerpen zijn vaak een tijdelijke ingreep of beperkte tijd zichtbaar, zoals een tentoonstelling of campagne. Het is heel leuk om te zien dat je met zo'n permanent werk zowel visueel als sociaal impact kan hebben in een stad of wijk. Uiteindelijk wil je dat je ontwerpen goed gebruikt worden door mensen.”

Foto: Daan Mens en Jaron Korvinus / StudioSpass

Wat was het doel van het project, en hoe draagt het ontwerp bij aan het bereiken ervan?

“Baltimore Bend is onderdeel van de stedelijke vernieuwing van de wijk Centrum Almere Buiten. Het doel was om een multifunctioneel kunstwerk te ontwikkelen voor het Baltimoreplein. De opgave had als ambitie een nieuwe ontmoetingsplek te creëren voor alle 'Buitenaren'. Een plek om als bewoner trots op te zijn.

Het project is een samenwerking met Arttenders, en ontworpen en ontwikkeld in opdracht van de gemeente Almere. De opdracht en de randvoorwaarden zijn door Arttenders zelf gecreëerd in samenwerking met de gemeente. Daarna hebben zij als social designstudio een participatietraject doorlopen met betrokkenen, en input verworven door middel van workshops met kinderen uit de buurt. Dit traject was van groot belang en had als doel om draagvlak te creëren bij alle stakeholders. De uitkomst van dit traject was voor ons het vertrekpunt voor het ontwikkelen van een artistiek concept en de unieke vorm. Na de competitie fase zijn we samen met Arttenders verdergegaan om het ontwerp door te ontwikkelen en uiteindelijk ook zelf uit te voeren.”

Foto: Baltimore Bend van Arttenders x StudioSpass / Fotograaf: Pim Top

Kun je iets vertellen over het ontwerpproces?

“Almere is een hele jonge stad waar door de jaren heen veel geëxperimenteerd is met woningbouw en stedenbouwkundige plannen. Denk aan projecten als De Fantasie, De Realiteit, De Eenvoud, maar ook wijken in Almere Buiten zoals de Regenboogbuurt. Allemaal te gekke voorbeelden van experiment in vorm, kleur en materiaal.

De architectuur en de omgeving hebben ons geïnspireerd tot dit speelse ontwerpconcept: een kleurig en sculpturaal landschap, waarin onze fascinaties voor grafisch spel en interactie perfect samenkomen. We willen hiermee de gebruikers uitdagen om met een creatieve blik te kijken naar hun eigen omgeving. 

Bij ons begon na deze conceptfase het ontwerp met het maken van veel modelstudies, kleine concept maquettes van papier met gebogen staal als uitgangspunt. Een leuk experiment om te onderzoeken hoe je met een plat vlak volume en objecten kan modelleren. We zoeken graag de interactie op met mensen en de omgeving, zo ook bij deze opgave voor het Baltimoreplein.”



“We willen met Baltimore Bend de gebruikers uitdagen om met een creatieve blik te kijken naar hun eigen omgeving.”


–  StudioSpass


“De kavel waar het ontwerp op zou komen was qua vorm te vergelijken met een soort 30 meter lange en smalle taartpunt, gelegen tussen het stationsplein Almere Buiten, een busbaan en een nieuw hotel. Om binnen deze ruimte te kunnen werken hebben we de basisvorm (een staalplaat) laten meanderen over de kavel. Door perforaties te maken in de hoofdvorm ontstond er een transparante en gelaagde plek met kamers.

De vorm van de perforaties is mede ontstaan door deze te samplen uit de architectuur in de omgeving. De restvormen van de perforaties hebben we gebruikt en omgebogen om speelfuncties mee te creëren. Het resultaat is een 35 meter lang en kleurrijk object dat tegelijk ook heel licht en luchtig aanvoelt. Hierdoor is het een prettige plek voor kinderen om te spelen en ook een fijne omgeving voor ouders om wat langer te verblijven.”

Foto: Baltimore Bend van Arttenders x StudioSpass / Fotograaf: Pim Top 

Wat waren de meevallers, valkuilen of tegenslagen?

“Bij een ontwerp zoals Baltimore Bend zijn altijd veel partijen betrokken en een legio aan factoren om mee rekening te houden. Arttenders heeft geweldig werk geleverd zodat wij ons konden focussen op waar wij goed in zijn: het ontwerp. Voor het ontwerpen van een nieuw kunstwerk met speelfuncties moet je je als ontwerper houden aan de Europese regelgeving voor speeltoestellen. Deze wet- en regelgeving kan heel beperkend werken.

Wij vinden het echter een uitdaging vanuit deze beperkingen te ontwerpen. De kaders voor bijvoorbeeld valhoogtes en vrije val afstanden hebben we juist omarmd en gebruikt om een speelse vormtaal te ontwikkelen. We hebben nooit de ambitie gehad om bewegende speelelementen te integreren in het ontwerp. In die zin is het ontwerp misschien meer in de geest van de speelobjecten van Aldo van Eyck uit de jaren 60 en 70 waarbij de gebruiker wordt uitgedaagd om te bewegen en spelen.”

Foto: Baltimore Bend van Arttenders x StudioSpass / Fotograaf: Pim Top 

Zijn jullie tevreden met jullie carrièrestappen, en wat zou je andere ontwerpers aanraden?

“We zijn ooit als twee illustratoren een grafisch ontwerpbureau begonnen. Daarnaast hebben we eigenlijk ook altijd vrije ontwerpen, studies en experimenten gemaakt die veel ruimtelijker van aard waren, soms voor een tentoonstelling, en soms puur voor onszelf. Door de resultaten ook een podium te geven kregen we steeds vaker de kans om ook ruimtelijk werk in opdracht te maken. Het liefst verenigen we de opgedane kennis van de experimenten binnen nieuwe opgaven. De schaal van de opdrachten wordt steeds iets groter en door ons profiel krijgen we veel vrijheid om te ontwerpen.”

Waar kunnen we jullie werk nog meer zien?

“Momenteel zijn een aantal nieuwe sculpturen van ons te zien bij de galerie voor hedendaagse kunst A-Lab in Amagasaki, Japan. Voor deze galerie ontwikkelen we ook een nieuwe identiteit. In Nederland werken we samen met het Natuurhistorisch Museum aan een nieuwe tentoonstelling. In deze tentoonstelling is een selectie dieren uit de collectie gekoppeld aan een reeks monologen over maatschappelijke thema's geschreven door bekende Nederlandse schrijvers. En bij Tent Rotterdam kunnen de allerkleinsten klassikaal aan de slag met het vernieuwde educatie project 'Kijken met je neus Voelen met Oren'. Dit project maakt jonge cultuurbezoekers bewust van een museale context en laat ze op een ludieke wijze ontdekken dat er met alle zintuigen van kunst kan worden genoten.”