Wat is circulair design?

Circulair design richt zich op het creëren van een product dat zo lang mogelijk op een hoog niveau hergebruikt kan worden, zonder dat extra grondstoffen nodig zijn. Dit product heeft niet langer een levenscyclus met een begin, midden en einde, maar een gesloten cyclus. De ontwerper die circulair (her)ontwerpt, ontwerpt dus niet enkel een product. Nee, deze ontwerpt een heel systeem, of ook wel een dienst of businessmodel. De gehele keten wordt meegenomen in het ontwerpproces. 

Circulair design is in de kern een concept van systeemdenken waarbij rekening wordt gehouden met kringlopen van elke omvang en snelheid. Waar voorheen in het ontwerpproces niet werd nagedacht over wat er met producten gebeurt als ze kapotgaan of niet langer gewenst zijn, denkt de ontwerper die circulair (her)ontwerpt tijdens het ontwerpproces al na over wat er na gebruik met het product zal gebeuren om zo de cyclus te sluiten. Denk bijvoorbeeld aan reparatie of terugwinnen voor hergebruik.

Circulair design draagt zo min mogelijk bij aan de afvalberg. De waarde van producten, onderdelen en gebruikte materialen en grondstoffen wordt zo lang mogelijk behouden, waarbij deze waarde tevens zo hoog mogelijk blijft.

Een product gemaakt van gerecyclede materialen, of gemaakt van materiaal wat te recyclen is of biologisch afbreekbaar, is niet per definitie circulair design. Het gaat bij circulair design om de gehele keten, een systeem.

Tools

Heb je ambitie om circulair te ontwerpen, maar kan je wel wat hulp of inzicht gebruiken? Check dan deze twee online tools!

De Circular Design Guide, ontwikkeld door de Ellen MacArthur Foundation i.s.m. IDEO, bevat 24 stappen over het implementeren van circulair ontwerpen, verdeeld over 4 categorieën: begrijpen, definiëren, maken en loslaten. Het geheel is aangevuld met interviews met ontwerpers, werkbladen, casestudies en links naar nuttige technische hulpmiddelen.

De guide is ontwikkeld met inbreng van toonaangevende bedrijven, gespecialiseerde ontwerpinstellingen en meer dan 400 studenten, en heeft als doel bedrijven en ontwerpers aan te moedigen hun manier van werken onder de loep te nemen en na te gaan op welke gebieden zij hun producten en diensten kunnen vernieuwen.

Of bereken zelf eenvoudig de milieu-impact van jouw producten door een levenscyclusanalyse te maken met de kosteloze Self Assessment Tool van CIRCONNECT-partners TNO, CIRCO en LBP | Sight. Hiermee kunnen ontwerpers, maakbedrijven, logistieke dienstverleners en reparatiebedrijven inzicht krijgen in hun milieu-impact. Bedrijven kunnen de tool gebruiken voor een snelle en eenvoudige basisscreening van hun producten en diensten. Van materialen, bewerkingen en distributie tot aan gebruik en einde levensfase: de tool kan één of meerdere levensfases modelleren en analyseren. Hiermee krijgt de gebruiker inzicht in de oorsprong van de milieu-impact van een product.

De Self Assessment Tool biedt ook de mogelijkheid om verschillende scenario’s met elkaar te vergelijken. Zo kun je de impact van levensduurverlenging in kaart brengen of het verschil tussen twee productontwerpen inzichtelijk maken. Lees hier meer over de tool of download de Self Assessment Tool hier.

Leeslijst

Wil je je verder verdiepen in circulair design en de circulaire economie? Vanuit ons programma COco tippen wij de volgende publicaties:

Products that Last: Product Design for Circular Business Models

Auteurs: Conny Bakker, Marcel den Hollander, Ed van Hinte & Yvo Zijlstra

ISBN 978 90 6369 522 4

Products that Flow: Circular Business Models and Design Strategies for Fast-Moving Consumer Goods

Auteurs: Siem Haffmans, Marjolein van Gelder, Ed van Hinte & Yvo Zijlstra

ISBN 978 90 6369 498 2

Circulaire Economie als Lifestyle: praktisch van praatplan naar doenscenario

Auteur: Bas Luiting

ISBN: 9789082861204

Material Matters: Het alternatief voor onze roofbouwmaatschappij

Auteurs: Thomas Rau & Sabine Oberhuber

ISBN: 9789461562258

Cradle to Cradle; afval = voedsel

Auteurs: Michael Braungart & William McDonough

ISBN: 9789055945771

De verborgen impact: Alles voor een eco-positief leven

Auteur: Babette Porcelijn

ISBN: 9789021408309

Het happy 2050 scenario

Auteur: Babette Porcelijn

ISBN: 9789021423692