Illustraties door Zeloot en studio de Ronners
Jaarlijks publiceren we de BNO Branchemonitor met informatie over zaken als omzet, bedrijfsresultaat, markten, personeel en tarieven. De cijfers in de BNO Branchemonitor 2022 hebben betrekking op het eerste coronajaar 2020.
Niemand was voorbereid op een pandemie en de mogelijke economische gevolgen van deze wereldwijde crisis leidden tot veel onzekerheid. De Nederlandse overheid heeft met een fors steunpakket geprobeerd om de economische schade te beperken. Niettemin hebben de coronamaatregelen in Nederland geleid tot een historische krimp van het bruto binnenlands product van 3,7% in 2020 (bron: CBS). Toch deed de ontwerpwereld het niet slecht.
Hieronder een samenvatting van het onderzoek naar de prestaties van de ontwerpbranche in 2020. Het volledige rapport vind je onderaan de pagina.
Het onderzoek werd uitgevoerd door ABF Research, in opdracht van de BNO.
Steunmaatregelen
In het eerste kwartaal van 2020 maakte de helft van de bureaus gebruik van de Noodmaatregel Overbrugging voor Werkgelegenheid (NOW), maar dat gebruik nam fors af in de daaropvolgende periode. Zelfstandig ontwerpers deden slechts deels een beroep op regelingen als de Tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandige ondernemers (Tozo) en Tegemoetkoming Vaste Lasten (TVL). Van de zzp’ers maakte 50% helemaal geen gebruik van de steunpakketten die door de overheid ter beschikking werden gesteld.
Omzet
De gemiddelde omzet per fte van zzp’ers nam af van € 87.900 in 2019, naar € 77.700 in 2020, maar juist in het jaar 2019 was de gemiddelde omzet uitzonderlijk hoog. De omzet per fte bij bureaus liet een stijging zien van € 110.300 per fte in 2019 naar € 113.178 per fte in 2020.
Gekeken naar hoofdactiviteit zagen we een te verwachten omzetgroei binnen het relatief nieuwe domein van service en/of experience design, waaronder we alle vormen van niet-tastbaar ontwerp rekenen. In de gemiddelde uurtarieven hebben geen grote verschuivingen plaatsgevonden. Ook bleef de omzet in belangrijke mate afkomstig uit gedeclareerde uren.
Opdrachtgevers
De belangrijkste opdrachtgevers voor de ontwerpsector in 2020 waren de zakelijke en financiële dienstverlening, de overheid en – in afnemende mate – de industrie en bouwnijverheid. Opdrachten uit horeca, sport en recreatie vielen nagenoeg weg, terwijl het aandeel opdrachten uit de cultuur- en kunstinstellingen toch vrijwel op het peil van 2019 bleef. De omzet uit export nam af met 4,5% in 2020.
Personeel
De actuele vragen in de BNO Branchemonitor 2022 zijn voor een belangrijk deel gericht op de arbeidsmarkt. Sinds de start van de coronacrisis heeft het hybride werken – deels thuis en deels op het bureau – een vlucht genomen. Bij 84% van de bureaus is dat de afgelopen periode standaard geworden.
Ondertussen is er tegen alle verwachtingen in een tekort op de arbeidsmarkt ontstaan. Bureaus hebben openstaande vacatures op alle fronten en zitten met name te springen om creatief talent. Er wordt dan ook over de gehele linie meer geïnvesteerd in personeelswerving en -binding. Opvallend is dat bij de grote bureaus nu meer mensen werkzaam zijn dan voor de pandemie.
Meer cijfers?
De BNO Branchemonitor kijkt steeds terug naar een periode van een jaar eerder. Dat is uit praktische overwegingen, maar ook omdat mededingingsgevoelige data uit onderzoek, zoals uurtarieven, niet eerder gepubliceerd mogen worden.
De gegevens uit dit jaarlijkse onderzoek dienen niet alleen als benchmark voor ontwerpers en ontwerpbureaus, maar worden ook gebruikt bij de lobby richting overheden en andere stakeholders. Ben je benieuwd naar alle cijfers? Hieronder vind je het volledige rapport.