Tekst door Marel van Andel
Hoofdbeeld: Melvins Magical Cart van Larissa Baas
Van 27 juni tot en met 30 juni presenteerden studenten van New Design & Attitudes, Illustrated & Animated Storytelling, Art & Research, Photography, Film & the Digital en New Creators hun werk. Marel van Andel vertelt wat haar tijdens haar bezoek opviel, welke thema’s de studenten onderzochten, welke projecten er uitsprongen en hoe het nieuwe BNO-jaarthema (Off) Balance resoneerde.
Aandacht voor ruimte en ondernemerschap
De St. Joost School of Art & Design organiseert jaarlijks een afstudeershow, genaamd Now Show, op beide locaties: Den Bosch en Breda. Gedurende vier dagen presenteren studenten van alle opleidingen hun werk, wat resulteert in een diverse expositie met uiteenlopende technieken en verhalen.
In Den Bosch is er een grote ruimte beschikbaar voor het merendeel van de studenten, terwijl in Breda de afstudeerprojecten juist verspreid zijn over kleinere lokalen. Vooral in Den Bosch krijgen studenten de kans om hun werk op hun eigen manier te presenteren en uit te lichten. Hierdoor hebben ook studenten met kleiner of gedrukt werk meer ruimte om hun creaties tentoon te stellen, bijvoorbeeld door een extra installatie toe te voegen.
Wat me specifiek opvalt bij deze expositie, is de aandacht die de studenten van St. Joost hebben voor ondernemerschap. Zo is er naast de expositie een winkel waar posters, kaarten, t-shirts maar ook grotere kunstwerken worden verkocht. Bij de exposities zelf wordt regelmatig naar de winkel verwezen, om een donatie gevraagd of zelfs om een baan.
Maatschappelijke en kindgerichte thema’s
Een opvallend thema bij de afstudeerprojecten is het aankaarten van maatschappelijke problemen waar de makers zelf mee te maken hebben. Zo ontwierp Kim Willemen het spel (on)Schuldig, waarin de speler in de rol kruipt van een student met een studieschuld. Het spel toont de keuzes en risico’s die gepaard gaan met het proberen te verlagen van je studieschuld.
Ook het woningtekort komt aan bod. In het werk ‘A Roof Over Your Head’ verbeeldt Jennifer Korteweg de woningnood door een afvalcontainer in te richten als slaapplek, compleet met reclamemateriaal voor woningen zoals posters, flyers en stickers. Ze combineert hierbij een humoristisch beeld om te laten zien hoe voor veel geld zeer kleine woningen worden aangeboden.
In zijn boek en fysieke manifestatie ‘Omdat ik dat wil’ verkent Merijn Bekkers hoe het is om ADHD te hebben waardoor werk altijd tot het laatste moment wordt uitgesteld. Hij presenteert dit tijdens de afstudeershow als een installatie vol posters met gedachten, afleidingen en plannen.
Een tweede opvallend thema is de aandacht voor kinderen. Larissa Baas ontwierp ‘Melvins Magical Cart’, een interactieve theaterervaring in de vorm van een mysterieuze kar die ervaringen biedt die gericht zijn op alle zintuigen. Met haar ontwerppraktijk Studio Duizendpoot ontwikkelde Minouk Buis een lesmethode die kinderen zelf creatieve vrijheid geeft in wat ze willen maken.
Foto links: Omdat ik dat wil van Merijn Bekkers | Foto rechts: Melvins Magical Cart van Larissa Baas
Bijzonder werk
Het werk van Yara van der Veen, toevallig ook gericht op kinderen, springt er voor mij uit. Met ‘Mondjes vol meningen’ leren kinderen hun mening te vormen en te delen, maar ook om open te staan voor de meningen van anderen. Voor dit werk is ze genomineerd voor de St. Joostpenning 2024.
Haar werk onderscheidt zich door de kleurrijke vormgeving en speelsheid waarmee zij een lastig thema aanpakt. Het zet niet alleen kinderen, maar ook volwassenen aan het denken. Dit thema levert al generaties lang problemen op, maar Yara toont aan dat je het vormen en uiten van je mening al vanaf jonge leeftijd kunt leren. Bovendien laat ze zien dat het voor iedereen mogelijk zou moeten zijn om samen in gesprek te gaan.
Foto links: Mondjes vol meningen van Yara van der Veen | Foto rechts: Intertidal Intimacies van Wanda von Bremen
Daarnaast springt het werk ‘Intertidal Intimacies’ van masterstudent Wanda von Bremen eruit. Voor haar thesis onderzocht zij het samenleven met de oceaan en pleitte ze voor een intieme en samenwerkende relatie tussen zeewier en mensen. Dit beeldt Wanda uit met video, audio en objecten zoals een mand en een lamp gemaakt van zeewier. Vooral in de lamp komt naar voren hoe de mens de eigenschappen van zeewier kan benutten bij het maken van alledaagse objecten.
Tot slot vielen de interieurontwerpen ‘Color, Light, and Shape’ van IJsbrand van Brandwijk en ‘FUNiture’ van Rianne Mulder op door hun vrolijkheid. Met ‘FUNiture’ creëerde Rianne meubelstukken die zelf in elkaar te zetten zijn, bestaande uit losse planken in turquoise en oranje. Door de verschillende vormen en mogelijkheden om ze in elkaar te schuiven, kunnen er bijvoorbeeld een kast of een stoel mee gemaakt worden.
Foto links: Color, light and shape van IJsbrand van Brandwijk | Foto rechts: FUNiture van Rianne Mulder
IJsbrand doet iets vergelijkbaars met kleine lampen. Hij heeft verschillende lampen gemaakt in diverse kleuren en vormen, die naar eigen keuze in een interieur gecombineerd kunnen worden. Beide ontwerpers werkten vanuit de gedachte dat veel mensen kleur in hun huis willen hebben, een verbinding willen voelen met hun interieur, en daarom zelf creatieve keuzes willen kunnen maken.
BNO-jaarthema (Off) Balance
Voor mij heeft (Off) Balance op verschillende niveaus betekenis. Ten eerste is er een disbalans in de wereld, zoals klimaatverandering, verschuivende machtsverhoudingen en uit de hand lopende conflicten. Maar ook op persoonlijk vlak kan men balans en disbalans ervaren. Dit laatste komt vaak terug in de afstudeerprojecten.
Een voorbeeld hiervan is te zien in het werk ‘Level 1’ van Esther Lubberdink, waarin zij reizigers helpt bij het vinden van balans tussen een druk werkleven en de wens om nieuwe (creatieve) vaardigheden te leren. Esther gebruikt hiervoor een grote installatie in de openbare ruimte die voorbijgangers basisvaardigheden leert, zoals haken. Op deze manier kunnen mensen die onderweg zijn naar hun werk en wachten op de trein, in korte tijd iets nieuws leren.
Foto: Level 1 van Esther Lubberdink
Ook het werk ‘De stilte in mijn storm’, gemaakt door Anne Lisa Mulder, haakt aan bij de disbalans tussen rust en prikkels. Zij vindt een oplossing voor de drukte door zich terug te trekken in de natuur. Met een gedicht dat Anne Lisa in een buiten-installatie presenteert, gaat ze in op deze disbalans. Bijvoorbeeld met de zinnen: “Neem de leiding, volg een keer”, en: “Dwaal maar af, blijf op het spoor”.
Wanneer je langs de installatie loopt en vanuit een andere richting naar het werk kijkt, zie je aan de ene kant tekst en aan de andere kant illustraties van natuur. Hiermee spoort ze aan om na te denken over wat je moet doen (de gebiedende tekst) tegenover wat je anders kan doen (de uitnodiging om enkel de natuur tot je nemen).
Foto's: De stilte in de storm van Anne Lisa Mulder
Hey graduate!
Ben je onlangs afgestudeerd aan een kunst- of designacademie? En wil je je eindexamenproject tonen aan de Nederlandse ontwerpgemeenschap? Stuur je afstudeerwerk kosteloos in en maak kans op publicatie in het Dd, Dutch Design Yearbook ’24-’25.
Foto: Graduates in Dd Yearbook '23-'24 | Ontwerp: studio de Ronners