Tekst: Frank Tjepkema / Beeld: Bling Bling ’21 in goud (fysiek geüpdatete versie)
De BNO krijgt steeds meer vragen van leden over NFT's. Op hun verzoek hierbij mijn bevindingen nadat ik mij een half jaar heb verdiept in de wereld van NFT's. Ik heb NFT's gekocht, verzameld, gemaakt en verkocht. Mijn eerste aanraking met crypto was in 2018. Ik ben al lang overtuigd van het nut van blockchain, maar de NFT-hype overviel mij deze zomer zoals velen. Mijn bevindingen kunnen wellicht van nut zijn voor collega-ontwerpers.
Wat is een NFT?
NFT staat voor non-fungible token. Deze tokens worden gemaakt op basis van smart contracten op een blockchain als Ethereum. Je kan het zien als de meest veilige en moderne technologie die we hebben om een contract vast te stellen tussen twee partijen, en te bekrachtigen zonder dat een centrale partij die hoeft te beheren. Het is zogenaamd 'trustless en decentralized' dankzij blockchain als registratiesysteem. In het verlengde hiervan kan het ook worden gebruikt als eigendomsbewijs en dit is waar de koppeling met de creatieve industrie interessant wordt.
NFT's voor de creatieve sector
Een digitaal kunstwerk als NFT: een eenmalig digitaal visueel werk dat als unicum of multiple wordt aangeboden. Dit middel is interessant voor zelfstandige ontwerpers/illustratoren die een herkenbaar conceptueel of visueel handschrift hebben en dit via digitale weg willen aanbieden. Het bekendste voorbeeld is Beeple.
Een collectie van werken waarbij iedere NFT eigenschappen vertoont die de zeldzaamheid en daarmee de potentiële waarde mede bepaalt. Collecties worden vaak ingezet in de wereld van karakters die dan weer als identiteit (profile picture of PFP) of avatar (in computer games en metaverse) kunnen worden aangemeten door de eigenaar. De zogenaamde generatieve NFT-collecties vallen onder deze categorie. Zo ontwerp je bijvoorbeeld 100 kenmerken en dan worden de kenmerken random gecombineerd tot een collectie van duizenden NFT's. Het bekendste voorbeeld is CryptoPunks.
Eigendomsbewijzen van allerlei digitale assets: dit kan een stuk virtueel land zijn in de Metaverse, een virtuele auto of vliegtuig etc. Het bekendste voorbeeld is Decentraland.
Andere aanverwante toepassingen:
Bewijs van authenticiteit van herkomst: zeer nuttig om vervalsing van luxegoederen tegen te gaan of de herkomst van een lekkere wijn te garanderen, of de herkomst te garanderen van producten waar veiligheid een rol speelt zoals babymelk.
Decentralized Autonomous Organisation (DAO): blockchain en NFT-technologie kan worden ingezet om nieuwe organisatiestructuren op te zetten. In de metaverse zijn er steden die volledig horizontaal worden bestuurd door de landeigenaren zelf, met stemrechten en kapitaalallocatie via smart contracten. Het bekendste voorbeeld is Decentraland. Wanneer worden de eerste fysieke steden op deze manier bestuurd?
Proof of Attendance Protocol (POAP): het geven van een NFT als bewijs van aanwezigheid bij een gelegenheid. Dit gegeven alleen kan weer worden gekoppeld aan collectibles. Stel je voor dat je kunt bewijzen dat je aanwezig was bij alle concerten van Stromae, dit zal ongetwijfeld statusverhogend zijn binnen een specifieke club fans van een artiest, instantie of merk.
Beeld: House of Yes, een trouwkappel voor de Metaverse
Essentiële kenmerken van NFT's voorbij de artistieke waarde
Utility: wat voor gebruikswaarde geef je mee aan een NFT? Een NFT kan van alles zijn. Hierbij een paar voorbeelden: een entreekaartje in de fysieke en digitale wereld; een kledingstuk draagbaar in een digitale omgeving; een avatar in een game of in de metaverse. Het kan ook zaken ontgrendelen voor de eigenaar, zoals toegang geven tot hoge resolutie-bestanden. Of denk aan 3D-bestanden die alleen door de eigenaar van een NFT kunnen worden geprint van sieraad tot meubel.
Community: hierbij hebben bezitters unieke voordelen als eigenaar van een NFT. Denk aan toegang tot events, fanclub of online chatgroepen. Ook krijgen NFT-houders toegang tot de maker door middel van sneakpreview van werk of een eerste keus op series etc.
Statussymbool: precies zoals in de fysieke wereld het bezit van bijvoorbeeld een Rolex een middel is voor persoonlijke positionering/branding, zo werkt het ook met NFT's. Het bezitten van een bepaalde NFT als profile picture kan status uitstralen zoals een schilderij van een bepaalde kunstenaar dat in een woonkamer ook doet. Maar hier komt het grote verschil: iedereen ziet een profile picture online, maar weinig mensen komen in je woonkamer kijken wat voor kunst er hangt. De prijs van een NFT als profile picture kan al iets zeggen over of iemand vermogend is zoals de auto waar iemand in rijdt. Een Bored Ape Yacht Club NFT kost op de dag van dit schrijven minimaal €180.000,-.
Wat is Metaverse? Wat is Web 3.0?
Er zijn meerdere definities van de Metaverse. Mijn persoonlijke favoriet is dat Metaverse de transitie is van 2D- naar 3D-internet in de vorm van een VR- of AR-beleving, 24 uur per dag toegankelijk voor deelnemers, net zoals een website.
Web 3.0 is de integratie van een blockchain-economie in het internet; vooral in relatie tot de Metaverse is dit relevant. Voor het eerst kunnen monetaire waarden worden toegekend aan zaken die alleen maar virtueel bestaan op het internet, zonder dat daarvoor een omweg nodig is via een ‘normale’ transactie, via een ouderwetse conventionele bank of een websitebeheerder.
Cryptocurrency maakt een internet native economisch systeem mogelijk, ook DeFi genoemd. Zodra je begrijpt hoe vanzelfsprekend dit is beginnen de puzzelstukjes op hun plek te vallen. Het zijn maar een paar zinnen, maar hierin schuilt een enorme revolutie bovenop de digitale revolutie die nog steeds in volle ontwikkeling is met nieuwe ontwikkelingen op het gebied van AI etc. De meeste artikelen in de media herkennen dit gegeven niet als ze NFT's afdoen als een tulip bubble of hysterische goudkoorts; daarmee doen ze hun lezers volgens mij ernstig tekort.
Voor wie heeft het zin?
NFT's hebben voor iedereen vroeg of laat zin in gebruik of in creatie. Ik ben zelf van mening dat vandaag zeggen dat NFT's niet relevant zijn, net zoiets is als in 1995 zeggen dat e-mail niet relevant wordt. Of het van belang is voor je huidige praktijk is natuurlijk een persoonlijk overweging en zal verschillen per ontwerper. In het algemeen kunnen NFT's nuttig zijn voor:
Wie een tool wil benutten om community te bouwen.
Wie geïnteresseerd is in de ontwikkelingen rond de metaverse en web 3.0.
Wie wil experimenteren met digitaal beeld en de relatie tussen beeld en programmeertaal.
Wie een extra inkomstenstroom of afzetmarkt wil aanboren in dit nieuwe domein.
Voor wie heeft het geen zin?
Ontwerpers die niet zo geïnteresseerd zijn in het digitale domein zullen wellicht afhaken omdat de leercurve vrij steil is. E-mail kun je eenvoudig uitleggen, en mensen zullen vrij snel de voordelen begrijpen. Blockchain en NFT-technologie vraagt denk ik om een uur of 40 intensieve verdieping om de geschiedenis, de voordelen, en alle dimensies te begrijpen.
Beeld: Clockwork Love, overzicht NFT-collectie
Wat kan het wel en niet opleveren?
Het beeld dat iedereen even snel heel veel geld kan verdienen klopt niet. Op dit moment is de aandacht voor dit gebied enorm en de concurrentie ook behoorlijk, vooral in de kunst en illustratie-sector. Bij 3D-design zijn er minder projectvoorbeelden en is er wellicht ook meer onontgonnen terrein. Maar zoals in ieder gebied is er altijd ruimte voor talent en goeie ideeën. De Metaverse staat nog volledig in haar kinderschoenen, hier zijn de kansen enorm.
Hoe ga je te werk?
Een basisbegrip van bitcoin, ethereum en blockchain is essentieel voordat je je verdiept in NFT's. Als dit is gebeurd kan ik iedereen adviseren om wellicht een NFT te kopen om vertrouwd te worden met het fenomeen. Je kunt beginnen met een NFT maken en aan te bieden om de andere kant ook te begrijpen. Je kunt klein beginnen en steeds uitbreiden, daar is niks mis mee. Je zult wel volledig af moeten van het idee dat er een relatie dient te zijn tussen de tijd die je nodig hebt om een NFT te maken en de prijs die je ervoor kan vragen.
Zoals met ieder domein zul je eerst een sterk antwoord moeten formuleren op de vraag: waarom zou ik een NFT moeten maken? Begrijp ook dat financieel succes in dit domein komt met exponentiele groei van de aandacht voor je werk. Dus niet met een of meerdere NFT's publiceren en dat was het dan.
Voorbeeld: hoe koop je een NFT op Opensea?
Account aanmaken bij Bitvavo.com
Valideren/koppelen van je bankrekening
Euro's overmaken naar Bitvavo: genoeg om de NFT te kopen + transactie kosten
ETH kopen in Bitvavo
Brave-browser downloaden; dit is veiliger dan Chrome en andere browsers
Metamask downloaden en installeren als plugin op Brave: Metamask.io
In Metamask (vosje-icoon rechtsboven) een ETH-adres aanmaken; 12 keywords op een veilige plek bewaren en nooit delen met iemand
Terug naar Bitvavo
ETH overmaken naar je Metamask-wallet, adres copy-pasten van Metamask naar Bitvavo om je ETH-adres binnen Bitvavo te valideren
Naar Opensea.io vanuit Brave en vervolgens met je Metamask-wallet geopend een connectie initiëren vanuit Opensea via icoon rechtsboven
Nu kan je een NFT kopen op Opensea 😉
Dit illustreert al dat de praktische drempel naar NFT's vrij hoog is. En dit dekt maar een klein aspect van het domein.
Bekende NFT aanbieders
Opensea.io => de Google van de NFT-wereld. Geen poortwachters, iedereen kan listen.
Rarible.com => 2e grootste platform. Iets artistieker maar ook geen poortwachters, iedereen kan listen.
Niftygateway.com => Toelatingsprocedure, artistiek inslag.
SuperRare => Toelatingsprocedure, artistiek inslag.
Foundation => Alleen op uitnodiging, artistiek inslag.
Makers Place => Toelatingsprocedure, artistiek inslag.
Art Blocks => Zeer artistiek focus op generatieve kunst.
Hic et Nunc => Heel open met lage transactiekosten. Geen toelatingsprocedure.
Het is ook mogelijk om NFT's aan te bieden via een eigen website en eigen smart contract. Dit vereist echter nog meer kennis van het domein en ook een hogere start investering omdat je developers erbij moet betrekken. Bovengenoemde websites bieden eigenlijk een standaardcontract aan voor iedereen om te gebruiken, maar je kan ze allemaal beschouwen als ramen die naar hetzelfde kijken, namelijk een bestaande gedecentraliseerde blockchain.
Beelden: Land in NETVRK-Metaverse, eigendom van Tjep. / Monk , studie voor Tjep. avatar
Voorbeeld case: Angry Apes Army
Angry Apes Army is een mooi voorbeeld van het bundelen van de kracht van NFT's in een creatieve context: “To create a vertically integrated brand, merging physical goods, mixed media properties, NFT collections, and an immersive, cinematic metaverse experience.”
Een gevestigde Hollywood film tekenaar/ontwerper John Park wordt gevraagd door een nieuw, in ontwikkeling, metaverse-project genaamd Netvrk om zaken te ontwerpen zoals auto’s, een schip of een motorfiets. Deze worden aangeboden als NFT aan toekomstige gebruikers binnen de metaverse Netvrk.
Gaandeweg bespreken ze de mogelijkheid om een PFP-collectie te maken. Een soort Planet of the Apes-concept, vertaald naar een collectie figuren die karakters worden in een computerspel binnen deze metaverse. De kopers van de NFT bezitten een of meerdere karakters waarmee ze zelf kunnen verschijnen in de Metaverse, ze zijn ook een soort aandeelhouders in het project.
De startfase van het project wordt gefinancierd uit inkomsten uit de eerste verkoop van NFT's. Er wordt personeel aangenomen en een CEO aangetrokken die ervoor gaat zorgen dat AAA een multidimensionaal merk wordt. Gezien het succes van de NFT-verkoop, zijn er middelen en wordt er veel vertrouwen gewekt bij potentiële partners. Zo wordt een partnership aangegaan met het merk Vans voor merchandise, AAA / Vans schoenen in de fysieke wereld, maar wie weet misschien ook digitale accessoires voor de Metaverse.
Er wordt een partnership aangegaan met een grote comic book uitgever, waar ook topillustratoren op dit gebied worden ingezet. De comics serie zal het fundament worden voor een full feature animatiefilm waarin, je begrijpt het al, NFT-karakters zullen voorkomen.
Waarom dit voorbeeld mij zo fascineert:
De ontwerper is niet afhankelijk van geldschieters om zijn droom waar te maken. Hij is de initiator en door het succes van de voorverkoop van NFT's heeft hij de middelen, om samen met zijn eigen team, volledig zelf de creatieve koers te bepalen van zijn project.
Alles convergeert in dit verhaal. De NFT-bezitter is aandeelhouder en bezit letterlijk assets in het spel dat wordt ontwikkeld voor de Netvrk Metaverse. Hij bezit niet een anoniem aandeel Disney maar een karakter met een uitstraling, een persoonlijkheid etc. Stel je even voor dat je de NFT hebt van Han Solo uit Star Wars en als enige zijn karakter met specifieke kenmerken kan spelen in een video spel.
John Park vertelt in een interview dat hij gefrustreerd was art te maken voor films als Star Wars omdat hij geen direct auteurschap kon claimen (disclaimer contracten) en vaak pas na 4 jaar een keertje zijn werk in het publieke domein zag verschijnen, als hij het er zelf alweer gedateerd vond uitzien.
Het AAA-project in een collectie karakters, krijgt een eigen economisch model met een eigen crypto token (in game earning, nog een heel ander hoofdstuk) maar wordt ook een gedecentraliseerd merk waar iedere NFT-houder deelnemer en aandeelhouder is.
De NFT-houders van het project zijn een community waar het project op terug kan vallen voor talent, advies en allerlei vormen van support.
Eigen werk, Logos en Clockwork Love
Afgelopen jaar heb ik twee NFT-collecties uitgebracht gebaseerd op mijn sieraden Bling Bling en Clockwork Love. Het is voor mij vooral een onderzoek naar de relatie tussen mijn werk in de fysieke wereld en dit nieuwe digitale domein van de NFT's. Uit de Logos collectie zijn inmiddels 30 van de 160 NFT's verkocht.
Een Bling Bling sieraadeigenaar kan nu ook eigenaar zijn van een episch digitaal kunstwerk die het ontstaan en vergaan van de Bling Bling in beeld brengt. Ik ben nu een digitale versie van Bling Bling aan het maken. Al mijn NFT-houders zullen deze in de Metaverse kunnen dragen: Bling Bling is phygital geworden!
Ik release een Logos NFT iedere 54 uur om zo in een jaar alle 160 NFT's aan te bieden met een zekere vertraging en een kleine prijsverhoging per listing. Ik hoop aan het eind van het jaar uitverkocht te zijn. Ik zie het nu als experiment om de dynamiek van het NFT-domein te begrijpen, met name het community bouwen vind ik interessant. En hopelijk krijgt mijn werk in het digitale domein betekenis door vroeg bij het fenomeen metaverse aan te sluiten. Ik kijk al naar een volgende stap richting een veel grotere collectie NFT's.
Foto: Logos NFTs op OpenSea, de digitale versie van Bling Bling
Ervaring met investeren in NFT's
In september ben ik begonnen met NFT's te kopen. Ik was niet zozeer geïnteresseerd in het werk van individuele kunstenaars die unicums posten maar meer in de PFP NFT's en utility tokens, omdat deze, volgens mij, echt mediumeigen zijn en niet slechts een vertaling van conventioneel werk naar de blockchain vormen. Ik leerde al snel dat je vroeg bij projecten moet aansluiten, en heel kritisch moet kijken naar het team en de haalbaarheid van de roadmap.
Conclusie
Wie zich voor het eerst begeeft in de wereld van NFT’s zal schrikken van al het aanbod. Het is waar dat er veel waardeloze projecten zijn, en die geven helaas een slechte naam aan deze anders fascinerende wereld. Toch wil ik het NFT en metaverse avontuur aangaan, hoe ziet Tjep. er uit in de metaverse? Wordt het een absurdistisch pretpark, een metatrouwkapel of een experimentele golfbaan waar klanten het ontwerpproces doorlopen door actief deel te nemen?
Dit betekent niet dat ik de fysieke wereld inruil voor het digitale domein. Ik zie het veel meer als het participeren in een compleet nieuwe wereld waar alles nog gebouwd moet en kan worden, en die eigenlijk geen beperkingen kent. Hoe vaak krijg je die kans?